Narodowe Czytanie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego

2 września w Bibliotece Pedagogicznej przy Kujawsko-Pomorskim Centrum  Edukacji Nauczycieli odbyło się Narodowe Czytanie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Imprezę współorganizowali z pracownikami biblioteki uczniowie naszej szkoły, którzy zainscenizowali fragmenty tego arcydzieła (Karolina Grzybowska, Patryk Pączek, Karolina Chlebosz, Gracjan Mielcarek, Marta Rutkowska) pod kierunkiem pani Danuty Galczak. Były występy zespołu folklorystycznego „Echo Kujaw”, losowanie i czytanie cytatów z „Wesela”, wspólne pamiątkowe zdjęcia.

Ogłaszając werdykt kolejnej edycji Narodowego Czytania Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda powiedział – „ Naprawdę warto po raz kolejny mam nadzieję, bo jestem przekonany, że każdy już czytał w swoim życiu „Wesele” – przeczytać tę piękną pozycję naszej literatury, przeczytać ją razem. Przypomnieć sobie te niezwykle ważne dla naszej historii, dla naszej kultury, dla fundamentów tego, co nazywamy polskością, te niezwykle ciekawe strofy dramatu, arcydramatu”.

W tym roku na lekturę Narodowego Czytania można było głosować od 23 stycznia do 15 lutego. Do wyboru były cztery utwory: „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego; „Pamiątki Soplicy” Henryka Rzewuskiego; „Beniowski” Juliusza Słowackiego i „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. Łącznie na wszystkie lektury oddano 37 tysięcy głosów. „Wesele” uzyskało 18 tysięcy głosów.

Przypomnijmy, że Narodowe Czytanie po raz pierwszy odbyło się w 2012 roku. Czytano wówczas „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W latach kolejnych były to :

– w 2013 r. Dzieła Fredry

– w 2014 r. Trylogia Henryka Sienkiewicza

– w 2015 r. „Lalka” Bolesława Prusa

– w 2016 r. „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza

„Wesele” stworzył krakowski artysta uniwersalny przełomu wieków – XIX i XX. Wyspiański był wybitnym pisarzem – dramaturgiem, poetą, malarzem, rysownikiem, pasjonatem teatru, scenografem.  Wśród szkolnych kolegów Stanisława Wyspiańskiego byli m.in. : Mehoffer, Rydel, Estreicher, Przerwa – Tetmajer.

Wyspiański skończył studia malarskie w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod dyrekcją Jana Matejki. Jednocześnie uczęszczał na Uniwersytet Jagielloński, gdzie słuchał wykładów z historii sztuki, historii i literatury. Do najwybitniejszych dramatów Wyspiańskiego należą : „Warszawianka”, „Lelewel”, „Noc listopadowa”, „Wyzwolenie”, „Klątwa”, „Sędziowie”, „Akropolis”, „Bolesław Śmiały”, „Kazimierz Wielki” i oczywiście „Wesele”. Dramaty zebrane znajdziecie w naszej szkolnej bibliotece. Albumy malarstwa i rysunku, które zostały wyeksponowane na dzisiejszej wystawie okolicznościowej – także.

„Wesele” to dramat w trzech aktach, najsłynniejsze dzieło literackie Wyspiańskiego. Utwór powstał na kanwie autentycznego wydarzenia – wesela poety i dramaturga Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, chłopką z podkrakowskich Bronowic.  Prapremiera sztuki odbyła się 16 marca 1901 r. w Krakowie w Teatrze Miejskim. W tym samym roku w Krakowie „Wesele” zostało opublikowane po raz pierwszy.

„Wesele” składa się z trzech aktów. Akt I jest aktem realistycznym, napisanym w konwencji komedii realistycznej. Akt II natomiast jest aktem symboliczno – wizyjnym. Obie te konwencje przeplatają się w akcie III. Utwór ma budowę szopkową. Jest kontynuacją dramatów romantycznych. Przedstawia sytuację duchową narodu, nawiązując m.in. do rzezi galicyjskiej z 1846r.  Autor docieka przyczyn niemocy Polaków w dążeniu do odzyskania niepodległości, wytykając i obnażając narodowe przywary.

Akcja dramatu rozgrywa się w listopadową noc, w Bronowicach, w domu Włodzimierza Tetmajera. Dziś znajduje się tam muzeum Stanisława Wyspiańskiego. W chacie weselnej spotyka się społeczeństwo polskie, nie znające się wzajemnie, nie chcące się poznać, pełne uprzedzeń.

Wyspiański przedstawił w „Weselu” gorzki obraz polskiego społeczeństwa, skłóconego, rozdartego, w którym każda grupa społeczna żyje oddzielnie a porozumienie narodowe jest niemożliwe. W kontekście dzisiejszej sytuacji politycznej jest to lektura wciąż aktualna i ponadczasowa.

Dramat Wyspiańskiego został przetłumaczony na 10 języków. W języku polskim ukazało się ponad 120 wydań „Wesela”.

W 1973 r. powstała ekranizacja „Wesela” w reżyserii Andrzeja Wajdy. Autorem scenariusza jest Andrzej Kijowski, autorem zdjęć Witold Sobociński. Muzykę skomponował Stanisław Radwan a scenografię stworzył Tadeusz Wybult. W rolach głównych wystąpiła plejada najwybitniejszych polskich aktorów – Daniel Olbrychski w roli Pana Młodego, Ewa Ziętek w roli Panny Młodej, Andrzej Łapicki w roli Poety, Maja Komorowska w roli Racheli, Wojciech Pszoniak w roli Dziennikarza i Stańczyka, Marek Walczewski w roli Gospodarza i inni.

Na podstawie tekstu „Wesela” powstała również piosenki w wykonaniu Marka Grechuty i Grażyny Treli.

Galeria zdjęć :